Wat: online voorstelling
Wie: De Nationale Opera ism Theater na de Dam
Regie: Michiel de Regt
Info: operaballet.nl
Door ESTHER KLEUVER
Gisteren, 19:00 in CULTUUR
De Amsterdams-Joodse wethouder Emanuel ’Manus’ Boekman (1889-1940) geloofde heilig in de kracht van kunst. Des te mooier is het dat de muziektheatervoorstelling over zijn leven dat ook bestendigt. Want zelfs dwars door het scherm heen krijg je er kippenvel van.
Een uur na de Nationale Dodenherdenking waren er dankzij Theater na de Dam vorige week online talloze vertellingen, voordrachten en voorstellingen te zien die in het kader stonden van de Tweede Wereldoorlog. Een daarvan was Boekman van De Nationale Opera, dat nog tot en met 31 mei gratis te bekijken is.
Hierin stapt acteur en schrijver Harpert Michielsen (samen met muzikant Bart Sietsema) zo bevlogen door het leven van wethouder Boekman, dat het haast lijkt alsof hij er zelf ooggetuige van is geweest. Hij speelt de voorstelling heel toepasselijk in de Boekmanzaal van de Amsterdamse Stopera, de plek waar ooit de levendige Jodenbuurt was, maar waar tegen het einde van de oorlog niets en niemand meer van over was.
Met simpele lijnen op de vloer wordt de Lange Houtstraat, het hart van de wijk, uitgebeeld. Boekman fietste voor de oorlog regelmatig door deze straat op weg naar het stadhuis, waar hij zich met hart en ziel inzette voor beter onderwijs en de kunst om het ’gewone volk’ te verheffen. Hij was groot voorstander van een nieuw, voor iedereen toegankelijk operagebouw, maar hij had nooit kunnen voorzien dat dat juist op deze beladen plek zou verrijzen.
Archiefbeelden
Het verhaal van de sociaal-democratische en autodidactische Boekman wordt op de speelvloer aangevuld met archiefbeelden en foto’s, waardoor het allemaal nog dichterbij komt. Maar de voorstelling overstijgt het biografische portret. Het is een indrukwekkend document over een bijna vergeten buurt en de mensen die er woonden. Hartverscheurend is het moment waarop muzikant Bart Sietsema Mozarts aria L’ho perduta zingt, terwijl de camera langs de muziekstandaards glijdt waarop de namen prijken van de bewoners die tijdens de razzia’s zijn weggevoerd.
Vluchtelingen
Dat de Amsterdamse wethouder, die zich eerder al over de vele Joodse vluchtelingen had ontfermd , heel goed wist wat er aan zat te komen, blijkt wel uit het feit dat hij vlak voor de Duitse invasie nog zijn enige dochter en schoonzoon op de boot naar Engeland heeft gezet. Maar als op 15 mei het nieuws over de Nederlandse capitulatie hem bereikt, besluit hij samen met zijn vrouw Jansje hun lot niet af te wachten. Terwijl Sietsema een prachtig, kwetsbaar Jiddisch liedje zingt en het licht langzaam dempt, voel je de koude rillingen over je rug lopen.